Өткен жылы жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шаралары 660 мың адамды қамтыды. Оның 40%-ы жұмыссыздар, 36%-ы жастар, 2%-ы табысы аз көпбалалы отбасылар. Бұл туралы ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде «2019 жылғы Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асырудың қорытындылары. Көпбалалы және табысы аз отбасыларды нәтижелі жұмыспен қамтуға тартудың жаңа тәсілдерін енгізу» тақырыбында өткен баспасөз конференциясында ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі Ержан Жылқыбаев мәлімдеді.

«2019 жылы мемлекеттік бағдарламаны қаржыландыруға 178 млрд теңге бөлінді. Нәтижесінде, жұмыспен қамтуға жәрдемдесу шараларымен 660 мың адам қамтылды. Үстіміздегі жылы мемлекеттік бағдарлама аясында 449 мың адам жұмыспен қамтылды.Оның 85%-ы тұрақты жұмысқа орналасты», – деді вице-министр.

Сондай-ақ, өткен жылдың қорытындысы бойынша елімізде 424 мың жаңа жұмыс орны құрылып, 280 мыңы тұрақты жұмысқа орналастырылды. Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде жұмыс орындарының ең көп саны мынадай салаларда құрылды: көтерме және бөлшек сауда – 44 мың, құрылыс – 43 мың, ауыл, орман және балық шаруашылығы – 39 мың. Ал өңірлер бөлінісінде жұмыс орындарының ең көп саны Алматы – 48,1 мың, Қарағанды – 32,5 мың және Маңғыстау – 32,5 мың облыстарында және Алматы – 47,4 мыңды құрады.

2019 жылы «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру қорытындысы туралы айта келе, Жылқыбаев халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шаралары жұмыссыздық деңгейі 4,8% - ға дейін төмендегенін айтты. Ал жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі 3,8% - ға төмендеген. Жылқыбаев мемлекеттік бағдарламаның бірінші бағыты жастарға техникалық және кәсіптік білім беруді, жұмыссыз азаматтардың кәсіптік дағдылары мен біліктіліктерін қысқа мерзімді курстар арқылы жетілдіруді қарастыратынын еске салды.

«2019 жылы 22 мың жас лицейлер мен колледждерге техникалық және кәсіптік білім алуға қабылданды. Мемлекеттік бағдарламаға қатысушыларға шәкіртақы, бір реттік ыстық тамақ және жол жүруге қаржылай көмек көрсетіледі. 57 мың адам (25 мың жұмыссыздар, 17 мың өзін-өзі жұмыспен қамтығандар) қысқа мерзімді курстарға жіберілді, олардың ішінде 50 мың адам оқуды аяқтады. Оқуды бітіргендердің 75%-ы тұрақты жұмысқа орналастырылды», – деді вице-министр.

Ал мемлекеттік бағдарламаның екінші бағыты - азаматтардың кәсіпкерлік бастамаларын дамыту болып табылады. Ол үшін «Бастау Бизнес» жобасы аясында кәсіпкерлік негіздеріне оқыту жүргізіледі. Яғни, бастапқы бизнесті іске асыратын және іске асыруды жоспарлайтын,бұрын басқа мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде қаржылық қолдау алмаған үміткерлерге өтеусіз және қайтарымсыз негізде 100-ден 200 АЕК-ке дейінгі мөлшерде мемлекеттік гранттар беріледі. Бұдан басқа, ауылда және қалаларда кәсіпкерлік әлеуеті бар ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге, ауыл шаруашылығы кооперативтеріне және зейнеткерлік жасқа жетпеген олардың мүшелеріне, шаруа және фермер қожалықтарына микрокредиттер беріледі.

«Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқытумен 75 мың адам қамтылды.Оның 20 мыңы «Жас кәсіпкер» жобасы аясында. Өткен жылы қайтарымсыз мемлекеттік гранттарды 40 мың 100 адам алды. Оның ішінде: жастар – 23 мың, көпбалалы отбасылар – 7 мың, табысы аз азаматтар – 5 мың, еңбекке жарамды мүгедектер – 1,5 мың адам. 2019 жылы микрокредиттеуге 83 млрд теңге бөлінді, оның ішінде ауылдарда – 60 млрд теңге, қалаларда – 23,2 млрд теңге. Бұл 2018 жылмен салыстырғанда 27%-ға артық. Микрокредит алушылар қосымша 18 мыңнан астам жаңа жұмыс орнын құрды», – деді ЕржанЖылқыбаев.

Мемлекеттік бағдарламаның үшінші бағыты - әлеуметтік жұмыс орындарын, жастар практикасын, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыруды қамтиды. Сондай-ақ, азаматтарды еңбек күші мол өңірлерден (Маңғыстау, Қызылорда, Жамбыл, Алматы, Түркістан облыстары, Нұр-Сұлтан қаласы), еңбек күші тапшы (Павлодар, Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан облыстары) өңірлерге көшіруді көздейді.

«2019 жылдың қорытындысы бойынша әлеуметтік жұмыс орындарына 21 мың адам, жастар практикасына – 35 мың адам, қоғамдық жұмыстарға – 84 мың адам жұмысқа орналастырылды. Қоныс аударғандардың ішінен 3,5 мың адам немесе еңбекке қабілетті жастағы қатысушылардың 79%-ы жұмысқа орналастырылды», – деді вице-министр.

Ол еңбек ресурстарының ұтқырлығын ынталандыру үшін қоныс аударушыларға отбасының әрбір мүшесіне 93 мың теңге (35 АЕК) мөлшерінде қоныс аударуға субсидия, тұрғын үйді жалға алуға және коммуналдық қызметтердің ақысын төлеуге 12 ай ішінде субсидия берілетінін еске салды. Олардың мөлшері қоныс аударатын жерге және отбасы мүшелерінің санына байланысты: қалада 53 020 теңгеден (20 АЕК) 79 530 теңгеге (30 АЕК) дейін, ауылдық жерлерде 39 765 теңгеден (15 АЕК) 53 020 теңгеге (20 АЕК) дейін құрайды.

Ержан Жылқыбаев Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы аясында жұмыспен қамтуға жәрдемдесу тетіктерінің жаңашылдықтары 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілгенін хабарлады.

«Көпбалалы және табысы аз отбасы мүшелерін кәсіпкерлікке тарту үшін оларға микрокредиттер жеңілдік шарттарымен берілетін болады. Сонымен қатар, микрокредиттің ең жоғары сомасы 8-ден 20 млн теңгеге дейін артып, мерзімі 5 жылдан 7 жылға дейін ұзартылды. Ал сыйақы мөлшерлемесі жылдық 4% – ға дейін (бұрын-6%)төмендеді», – деді Ержан Жылқыбаев.

Бұдан басқа, халықтың барлық санаттары үшін мемлекеттік гранттардың бірыңғай мөлшері – 200 АЕК белгіленген. Бұл ретте көпбалалы және табысы аз отбасы мүшелерінің алдын ала оқусыз грант алуға құқығы бар. Қысқа мерзімді кәсіптік оқыту тиімділігін арттыру үшін оқытылған адамдарды жұмысқа орналастыруға кепілдік беретін жұмыс берушілердің өтінімдері бойынша жүзеге асырылады. Алғаш рет оқыту талонын ұсыну арқылы жұмысшы мамандығын өз бетінше алу тетігі енгізілді.

Жастарға арналған мемлекеттік қолдау шаралары қайта қаралып, қосымша екі жаңа құрал «Алғашқы жұмыс орны» және «Ұрпақтар келісімшарты» жобалары әзірленді.

«Алғашқы жұмыс орны» жобасын іске асыру үшін жұмыс тәжірибесі жоқ, 29 жастан аспаған азаматтарға бірінші жұмыс орнына орналасуға мүмкіндік береді. «Ұрпақтар келісімшарты» жобасы зейнеткерлік жасқа жеткен жұмыс істейтін қызметкерді кейіннен ауыстыра отырып, жұмысқа орналастыруды көздейді. Аталған жобалар бойынша жұмысқа орналасу кезінде басым құқық жастарға, көпбалалы және табысы аз отбасылардың еңбекке жарамды мүшелеріне, еңбекке жарамды мүгедектерге беріледі», – деп түсіндірді вице-министр.

Бұдан басқа, ерікті түрде қоныс аударушылардың көшіп кету өңірлерінің қатарына Алматы қаласы енгізілді. Қоныс аударушыларды қабылдау өңірлеріне Ақмола және Қарағанды облыстары қосымша тіркелді. Бұл еңбек күші тапшы өңірлерді қажетті еңбек ресурстарымен қамтамасыз етіп қана қоймай, қоныс аударушылар үшін тұрғылықты жерді таңдауға қосымша мүмкіндік береді.