«Мемлекет басшысы мемлекеттік аппарат жұмысындағы басты қағидатты жариялады - бұл «халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасы. Сондықтан жұмысымызда біз, бірінші кезекте, азаматтардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелеріндегі қажеттіліктері мен үміттерін қанағаттандыруды мақсат етеміз. Осындай тәсілдерге сүйене отырып, биыл интеграцияланған аналитиканы енгіздік. Яғни, белгілі бір ортаны кешенді талдау. Барлық бизнес-үдерістерді «егжей-тегжейлі» орналастырамыз, сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне назар аударамыз. Басты мақсат сыбайлас жемқорлық схемалары үшін негізді жоятын және парақорлық үшін жағдайларды барынша азайтатын жүйелі шаралар болып табылады. Біз ауыл шаруашылығындағы субсидиядан бастадық. Бұл проблемалық салалардың, сыбайлас жемқорлық аймақтарының бірі. Ауыл шаруашылығы саласындағы проблемалар туралы түрлі сарапшылар мен фермерлердің сыни жарияланымдары басты назарда болды. 


Бұл жарияланымдар әлеуметтік желілерде белсенді талқыланып, пайдаланушылар арасында қолдау тапты», - деді спикер. 


Сыбайлас жемқорлыққа қарсы ведомство басшысының айтуынша, 5 жыл ішінде субсидияларға шамамен 2 трлн теңге бөлінген. Осы жылдар ішінде шенеуніктерге қатысты қылмыстық істер жүйелі түрде жүргізіліп келеді. Егер жалпы ауыл шаруашылығы саласында 960 қылмыс тіркелсе, олардың жартысынан астамы субсидия жымқыруға қатысты. 


«Жүргізілген талдау бюджет қаражатын бақылаусыз пайдаланудың айқын фактілерін, көптеген сыбайлас жемқорлық схемаларын және субсидияларды жымқыру тәсілдерін ашты. Бірнеше мысал келтіріп өтейін. «Жайылымдарды суландыруды субсидиялау» №4 төлқұжат бағдарламасы бар. Оған 5 жыл ішінде 80 млрд теңгеден астам қаржы бөлінді. Бұл инвестициялық субсидиялар, онда ұңғымаларды бұрғылауға, су сорғылары мен дизель генераторлары үшін күн панельдерін орнатуға жұмсалатын шығындар 80%-ға дейін өтеледі. Мұнда жабдықтарды жалған жеткізу, критерийлерге жатпайтын фермерлерді субсидиялау, жабдықтар құнын 2-3 есе арттыру арқылы ұрлықтар анықталды. Мысалы, АШМ жанындағы «ұлттық аграрлық ғылыми орталық» қызметкерлері қатарынан бірқатар қылмыстар анықталды. Ол мал басын есепке алуға арналған «Ауылшаруашылық жануарларын сәйкестендіру» базасын басқарады және оның деректері субсидия алу кезінде қолданылады. Осылайша, ҰАҒБО қызметкерлері деректерді бұрмалап, олар үшін жүйелі негізде заңсыз сыйақы алды. Сонымен қатар, олар сыбайлас жемқорлық схемаларын өздері құрды», - деді спикер. 


Ақтөбе облысында осы орталықтың қызметкері басқаратын қылмыстық топ анықталды, ол жеке кәсіпкерлер арқылы туыстарына рәсімделіп, күн панельдерін жеткізу кезінде ұрлауды ұйымдастырды. Ол өзі фермерлерге барды, оларды адастырды, олардың атынан өтінімдер мен қаржылық құжаттарды рәсімдеді. Әрі қарай өзі енгізді жүйесіндегі өзгерістер. Бұл ретте, жабдықтың бағасы тым көтерілген екі-үш рет, ал айырмашылық оның қалтасына түсті. Тінту кезінде фермерлердің ЭЦҚ-сы бар 400-ден астам флешка мен 300 млн теңгеге қара бухгалтерия табылды. Жағдайды талдау осы бағдарлама бойынша субсидиялардың жартысына жуығы, яғни 40 млрд теңге желге кеткенін айтады. 


«Күн панельдері қаптамада жатқан, мүлдем басқа тұрмыстық қажеттіліктерге пайдаланылатын фактілер тіркелдік. Жалпы, мұндай фактілер бірқатар облыстарда - Түркістан, Атырау, Жамбыл және т.б. анықталды. Бұл ретте әкімдер тарапынан бақылаудың жоқтығы мен немқұрайлылығы таң қалдырады. Мұны әкімдіктердің қызметкерлері жасаған жоқ, бұл оларға қатысы жоқ сияқты. Дегенмен, бұл облыстың бюджеті, демек, олардың өңірлерінің экономикасы мен халқы, ауыл шаруашылығы өнімдерінің тиімділігі, сапасы мен құны зардап шегеді», - деп атап өтті Ахметжанов.