07.09.2021 _ 16:00

Түрлі зерттеулер ауаның ластануы коронавируспен ауыруға ықпал ететін фактор болуы мүмкін екенін көрсетті – Я. Бериш

Ауа ластануының адам денсаулығына тікелей әсері бүгінде үлкен алаңдаушылық тудырады. Жалпы, 2019 жылы 6,7 млн өлім ауаның ластануымен байланысты болды, бұл бүкіл әлемде өлім мен мүгедектіктің төртінші маңызды факторы болып тұр. Түрлі зерттеулер ауаның ластануы коронавируспен ауыруға ықпал ететін фактор болуы мүмкін екенін көрсетті; ауаның ластануы мен денсаулықтың ауыр проблемалары арасындағы байланыс анықталуы жалғасуда. Ауаның ластануы тек Қазақстанға ғана тән емес: бұл проблема географиялық шекараны білмейді. Бұл туралы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Қазақстандағы БҰҰДБ Тұрақты өкілі Якуп Бериш мәлімдеді.

Оның айтуынша, ауаның ластану проблемаларының көбі жергілікті немесе өңірлік көздерден туындаса да, бір елден атмосфералық тасымал және шығарындылар мен ластаушы заттардың таралуы көрші елдерге, кейде тіпті мыңдаған шақырым жерге жетуі мүмкін. Осылайша, ауаның ластануы трансшекаралық экологиялық проблема болып табылады және елдер арасындағы ынтымақтастықты, ортақ көзқарас пен келісілген әрекеттерді талап етеді.  

«Ауа сапасы - дамудың күрделі міндеті. Бұл көрінбейтін және үнсіз өлтіруші, ол бәріне, әсіресе осал адамдарға қауіп төндіреді, оларды COVID-19 пандемиясында аурудың одан да үлкен қаупіне ұшыратады. Энергияны өндіру және тұтыну, көлік, құрылыс, денсаулық сақтау, қалдықтарды жою, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы сияқты салалардағы қызмет ауаны ластаудың негізгі көздері болып табылады. Қазбалы отынды жағу және пайдалану ауаны ластаушылардың негізгі көзі болып табылады, сонымен бірге климаттың өзгеруіне ықпал етеді және парниктік әсерді күшейтеді. Климаттық дағдарыс сондай-ақ ауаның ластануын арттырады, қатал шеңберді жауып, орман өрттерін тудырады. Қазақстан Еуропа мен Орталық Азияның көміртекті көп қажетсінетін көптеген елдері сияқты қалалық аудандардағы ауа сапасының ДДСҰ стандарттарына сай келмей, нашарлауына байланысты өзінің адами капиталын жоғалтуда. Зерттеулер көрсеткендей, жылына 16 000-ға жуық өлім Қазақстандағы ауаның ластануына байланысты аурулармен байланысты», - деді сарапшы.