Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі Қазақстан Республикасының шекарасында 2020 жылғы және 2021 жылғы 5 ай (қаңтар-мамыр) кезеңінде цемент өткізу нарығына талдау жүргізді.
Талдау барысында Қазақстан Республикасында цемент өндіретін 15 зауыт орналасқандығы анықталды. Әр түрлі себептерге байланысты кейбір зауыттар цемент өндірісі мен сатылымын тоқтатты.
2020 жылғы цементті өндіру және бастапқы сату бойынша қызметті 12 субъект, 2021 жылғы - 11 субъект жүзеге асырды.
Цементті бастапқы сату нарығы жоғары концентрацияланған ретінде айқындалған.
Бұл ретте республиканың облыстары бөлінісінде цементті бастапқы және қайталама өткізу нарықтары талданып отырған кезеңде цементті қайталама өткізу нарығы орташа шоғырланған ретінде айқындалған Қызылорда облысын қоспағанда, жоғары шоғырланған ретінде айқындалды.
Отандық өндіріс ішкі нарықтың қажеттіліктерін толық қамтамасыз ете алады.
Талданатын кезеңдегі нарық балансы келесідей көрсетіледі:
тоннамен
|
2020 жыл |
2021 жылдың 5 айы |
Ресурстар |
11 628 878 |
4 980 641 |
Өндіріс |
10 808 500 |
4 655 000 |
Импорт |
820 378 |
325 641 |
Пайдаланған |
11 628 878 |
4 980 641 |
Экспорт |
1 987 921 |
828 864 |
Ішкі нарықта сату |
9 640 958 |
4 151 777 |
Цемент өндіру кезінде материалдық шығындар (материалдар мен шикізат) орта есеппен 46,5% – ды, электр энергиясы-12,6% - ды құрайды.
Субъектілер мәлімдеген тосқауылдар мен нарықтың проблемалық мәселелері:
- капиталды көп қажет ететін салымдар қажеттілігі;
- көліктік шектеулер (құрылыс жұмыстары кезінде жылжымалы құрамның (т/ж көлігі) жетіспеушілігі);
-COVID-19 пандемиясына байланысты шектеулер;
- құрылыс жұмыстары кезінде ғана тауарға толық сұраныс;
- т/ж көлігі тарифтерінің (14% - ға), электр энергиясының (27% - ға), көмірдің (25% - ға өсуі барлық кәсіпорындар үшін қажет емес);
- өндірістің үлкен көлеміне байланысты жабдықтың тозуы, Жабдықты жөндеуге белгіленген шығындар.
Айтап кеткендей, талдау жүргізу кезінде бәсекелестікті қорғау саласындағы ҚР заңнамасының бұзылу белгілері анықталды, осыған байланысты бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің аумақтық бөлімшелері 21 хабарлама және 4 тергеу түрінде монополияға қарсы ден қою шараларын қабылдады.
Талдаудың толық мәтінімен мына жерде танысуға болады:
https://www.gov.kz/memleket/entities/zk/documents/details/290838?lang=kk