Әлеуметтік желілерде жергілікті тұрғындар трансшекаралық Сырдарияның төменгі ағысына су жіберу мәселесін реттемесе, аймақпен не болатынын талқылауда…
Мысалы, Олар былай деп жазады: "егер Қазақстан Үкіметі Өзбекстанмен, Қырғызстанмен және Тәжікстанмен суды әділ бөлу туралы келісе алмаса және су жіберу ұлғаймаса, онда бірінші кезекте көлемді суаруды талап ететін егіншілік секторы ретінде күріш шаруашылығы зардап шегеді. Бұл экономикаға, елдің азық-түлік қауіпсіздігіне соққы. Өңір жүз пайыз Қазақстанды күрішпен қамтамасыз етеді, тіпті экспорттайды".
"Қызылорда облысындағы экологиялық жағдай көз алдымызда нашарлауда. Өткен жылы құрғақшылық болды. Аймақтың картасынан ондаған ұсақ көлдер жоғалып кетті. Біздің айналамыздағы әлем шөлге айналуда ма?»
"Әркім балалардың болашағы туралы алаңдайды. Тұщы судың жалғыз табиғи көзі болып табылатын Сырдариядан таяу аймақта не күтуге болады?»
"Облыстан экологиялық жағынан неғұрлым қолайлы әрі экономикалық жағынан перспективалы жерлерге кеткісі келетін қызылордалықтарды көшіру жөнінде бағдарлама құру туралы мәселені Үкімет деңгейінде көтеру керек".
Әрине, шенеуніктер қол қусырып отырмайды. Жағдай бақылаусыз емес.
- Соңғы жылдары Сырдарияның төменгі ағысындағы су ағынының төмендеуі өңірдегі экологиялық және әлеуметтік-экономикалық жағдайға айтарлықтай әсер етуде, – деді облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының бастығы Марат Құрманбаев. - Бұл көлдердің құрғауына, күріш егістіктерінің азаюына, жануарларға арналған табиғи жемдер базасының төмендеуіне әкеледі.
Облыстық басқарма басшысының айтуынша, өңірде "су тапшылығы жағдайында бірінші кезектегі жобаларды іске асырудың Жол картасы" әзірленіп, ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрлігімен келісілген.
- Биылғы жылы картаға сәйкес жалпы ұзындығы 1000 шақырымнан асатын 162 арнаны тазарту жұмыстары жүргізілуде, 87 өздігінен ағатын ұңғыманы жөндеу және бұрғылау жүргізілуде, 322 гидротехникалық құрылысты ретке келтіру, 156 сорғы қондырғысын сатып алу қажет, – деп нақтылады ол. - Қазіргі уақытта жеті арнаны тазарту толығымен аяқталды. Сондай-ақ, Келінтөбе магистралды каналын қайта құру бойынша жобалық-сметалық құжаттама әзірленуде.
Келінтөбе жобасы бойынша ұзындығы 6,2 км болатын жаңа айналма канал қазылады, өңірдің оңтүстігіндегі диқандарға егістіктер мен шабындықтарды суару үшін секундына 14-15 текше метр су беру жоспарлануда.
Шаруалар алқаптарды суаруды уақтылы қамтамасыз ету үшін суды Шардара су қоймасында да жинады, ол жерден оны өзеннің төменгі ағысына түсіруге болады.
– Жинақталған гидроресурстардың ағымдағы көлеміне байланысты өңірде қанша су, суаруды қажет ететін қандай аумақтарға бөлуге болатындығы есептеліп жатыр, – деді Арал-Сырдария бассейндік инспекциясының бөлім басшысы Сейітхан Әбуов. - Өткен жылы Сырдарияда су өте аз болды, бұл ауыл шаруашылығына және жеке аулаларға тікелей әсер етті. Бүгін осындай жағдайдың алдын алу үшін Шардарада 500 миллион текше метрден астам су жиналды.
Айтпақшы, Су шаруашылығы саласының мамандары, егер күріш чектері мен басқа дақылдарға арналған егістіктер суару үшін қол жетімді емес жерлерде жоспарланбаған болса, Аграрлық қажеттіліктер үшін су тапшылығы аз болар еді.
– Бүгін Қызылорда су торабына келетін су көлемі ең алдымен тапшы Қармақшы және Жалағаш аудандарына бөлінеді, - деп хабарлады "Қазсушар" РМК Қызылорда облыстық филиалы директорының орынбасары Жорабек Ерназаров. – Бізде әрбір аудан ғана емес, әрбір округ, әрбір шаруашылық қатаң бақылауда деді ол өз сөзін қорыта.
