Спикердің айтуынша, тұтынушылардың бұзылған құқықтарын қорғау үшін жүгінетін азаматтардың өтініштерінің саны жыл сайын артып келеді. Мәселен, 2022 жылы 30 мыңға жуық мұндай өтініш тіркелген. Салалық мемлекеттік органдардың жұмысы бойынша өтініштер одан да артық – шамамен 50 мыңы тіркелген.
«2022 жылы ең үлкен өсім қоғамдық тамақтану (188%-ға), көлік қызметтері (143%), медициналық қызметтер (113%), байланыс қызметтері (102%) саласында болды», – деді комитет басшысы.
Мемлекеттік органдардың алдына азаматтардың өздері реттейтін саладағы наразылығының түпкі себептерін анықтауға талдау жасау міндеті қойылды. Өткен жылы келіп түскен 30 мың өтініштің ішінде уәкілетті орган тұтынушылардың 45% үлес салмағында консультациялық-құқықтық, 44% бойынша тікелей көмек көрсетілді. Бір жыл ішінде тұтынушыларға 800 млн теңгеге жуық қаржы қайтарылды.
Сауда және интеграция министрлігі Техникалық реттеу комитетінің алдына халықтың өмірін жақсартуға бағытталған ұлттық стандарттарды әзірлеу міндетін қойды. Сонымен қатар, Мемлекет басшысы Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында тұтынушылардың құқықтарын жан-жақты қорғау бойынша заңнамалық түзетулер енгізуді тапсырды. Министрлік азаматтардың мүдделері мен бизнес арасындағы тепе-теңдікті табу міндетімен тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін трансформациялауды бастады, деп атап өтті СИМ комитетінің төрағасы.
Әзірленген заң жобасында бірқатар негізгі жаңалықтар бар. Олардың ішінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша Омбудсмен институтын енгізу, шағымдарды қарау жүйесін жеңілдету бар. Мәселен, бұрын құқықтары бұзылған тұтынушы алдымен кәсіпкерге жүгініп, содан кейін медиатордың қызметтерін қолдана алса, содан кейін мемлекеттік органға хабарласып, төртінші кезеңде ғана сотқа жүгінуге құқылы болса, енді ол бірінші кезеңнен кейін тікелей сотқа жүгіне алады.
«Сот тұтынушының пайдасына өндіріп алатын азаматтық-құқықтық айыппұл салынады. Бұл жаңашылдық бизнесті тұтынушымен мәселені сотқа дейінгі тәртіппен шешуге итермелейді. Сондай-ақ заң жобасында онлайн саудада тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы нормалар және т.б. жаңашылдықтар енгізілген», – деп қорытындылады СИМ Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің басшысы.
