Оның ішінде 1,5 мыңға жуық түрі дәрілік өсімдіктер болып табылады (оның ішінде 230 түрі ресми медицинада танылған), 390 түрі Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген, 110 түрі реликті өсімдіктер, сондай - ақ 700 эндемикалық өсімдік түрлері.

Қазіргі уақытта Қазақстанның экспортталатын дәрілік өсімдіктерінің тізіміне 14 түрі кіреді – бұл мия, ферула, цистанхе, Түркістан сабын тамыры және басқалары.

Қараусыз қолданылуына байланысты дәрілік өсімдіктердің шикізат қоры таусылуда.

Дәрілік өсімдіктерді бақылаусыз жинау көлемінің өсуіне сыртқы нарықтардағы сұраныстың артуы ықпал етеді.

Кедендік статистика деректері бойынша қазақстандық мия тамырын өткізудің негізгі нарықтары Қытай, Түркия және АҚШ болып табылады.

Мысалы, Қытайға 2018 жылдан бастап 2021 жылға дейін 32,7 мың тонна мия тамыры экспортталды, бұл жалпы ботаника және фитоинтродукция институты ұсынған мия тамырын нақты өңірлер бойынша дайындау көлемінен едәуір асып түседі.

Басқа реттелмеген мәселе Республиканың аумағына өсімдіктердің бөтен түрлерін бақылаусыз әкелу болып табылады.

Өсімдіктердің бөтен түрлері енгізілген жағдайлар бар.

Мәселен, «Медеу» өңірлік табиғи паркінің аумағында өсімдіктің бөтен түрі – Солтүстік Америкадан әкелінген "Асер Негундо" Үйеңкесінің таралуы байқалады, ол кәдімгі өрік пен Сиверс алмасын ығыстырады.

Сондай-ақ, елімізге инвазиялық зиянкестер мен аурулармен залалданған бөгде өсімдік ресурстарын әкелу қаупі бар. Мысалы, Алматы қаласының жасыл екпелерінде каштанды зақымдайтын Охрид кенішінің, сондай-ақ емен екпелеріне зиян келтіретін емен тау-кен үгінділерінің белсенді таралуы байқалады.

Осылайша, нормативтік-құқықтық базаның болмауы және өсімдік дүниесі объектілерін бақылаусыз пайдалану табиғи өсімдік ресурстарының сақталуына теріс әсер етіп қана қоймай, дәрілік өсімдіктерді өндіруге және қайта өңдеуге салынатын инвестицияларға кедергі келтіреді.

Заң жобасын қабылдаудың мақсаты республиканың бүкіл аумағында өсімдіктер дүниесін қорғау, молықтыру және ұтымды пайдалану саласындағы қатынастарды құқықтық реттеуді енгізу болып табылады.

Қазіргі уақытта өсімдіктер дүниесін пайдалануды реттеуге байланысты жекелеген нормалар Қазақстан Республикасының Орман, экологиялық, жер, су, кәсіпкерлік кодекстерін, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» және «Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңдарын қамтиды.

Осыған байланысты «Өсімдіктер дүниесі туралы» арнайы Заңды қабылдау қажеттілігі бар, ол Қазақстан Тарапы болып табылатын халықаралық конвенциялардың ережелерінеде негізделген.

Анықтама ретінде: биологиялық әртүрлілік туралы Конвенция, Біріккен Ұлттар Ұйымының шөлейттенуге қарсы күрес жөніндегі Конвенциясы, генетикалық ресурстарға қол жеткізуді және оларды қолданудан түсетін пайданы әділ және тең негізде бірлесіп пайдалануды реттеудің Нагоя хаттамасы биологиялық әртүрлілік туралы конвенцияға.

Заң жобасын әзірлеу кезінде халықаралық тәжірибе ескерілді. Өсімдіктер дүниесі туралы ұқсас заңдар Австралияда, Канадада, Оңтүстік Кореяда және Еуропалық Одақ елдерінде, ал жақын шет елдерде - Армения, Беларусь, Қырғызстан, Түркіменстан, Өзбекстан және Украинада бар.

Заң жобасын реттеу саласы табиғи жағдайларда өсетін өсімдіктер дүниесі объектілерін, сондай-ақ генетикалық қорды сақтау мақсатында арнайы жағдайларда ұсталатын жабайы өсімдіктер мен олардың бөліктерін қамтитын болады.

«Өсімдіктер дүниесі туралы» Заң жобасының ережелері ауыл шаруашылығы өсімдіктеріне, сондай-ақ үй маңындағы, саяжай және бау-бақша учаскелеріндегі өсімдіктер дүниесі объектілеріне қолданылмайды.

Заң жобасында өсімдіктер дүниесі объектілерін түгендеу, мемлекеттік мониторинг және кадастр тәртібі айқындалады. Бұл республиканың бүкіл аумағында өсімдік ресурстарының есебін жүргізуге, олардың сандық және сапалық сипаттамаларының өзгерістеріне талдау жасауға, сондай-ақ өсімдіктер дүниесі объектілерін экономикалық бағалауға мүмкіндік береді.

Ғылыми ұйымдар ұсынған ұсыныстар негізінде аудандастырылған ағаш түрлері, бұталар, сондай-ақ шөпті өсімдіктер арқылы жасыл желектерді құру тәртібі белгіленеді.

Заң жобасында өсімдіктер дүниесі объектілерін интродукциялауға және будандастыруға қойылатын талаптар, сондай-ақ табиғи өсімдіктер қоғамдастығына қатер төндіретін өсімдіктердің бөтен текті түрлерін енгізуге тыйым салу белгіленеді.

Мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдар жүзеге асыратын мемлекеттік және қоғамдық бақылау институттары енгізілуде.

Заң жобасының негізгі жаңалығы өсімдік әлемінің жекелеген түрлерінің айналысы саласында хабарлама жасау тәртібін белгілеу болып табылады. Бұл отандық кәсіпкерлік субъектілерінің фармацевтикалық, азық-түлік және техникалық өнімдерді өндіру үшін өсімдік ресурстарын заңды негізде ұтымды пайдалану мүмкіндігіне ие болатынын білдіреді. Бұл шара шағын және орта бизнесті дамытуға, осы салаға инвестициялар тартуға, сондай-ақ бизнес субъектілерінің өсімдіктер дүниесін арнайы пайдаланғаны үшін төлемақы енгізуі есебінен мемлекеттік бюджеттің кірістерін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

Сонымен бірге жеке тұлғалар жабайы жемістерді, жаңғақтарды, саңырауқұлақтарды, жидектерді, дәрілік шикізатты және өзге де өсімдік ресурстарын жеке және үйде пайдалану үшін өтеусіз негізде және рұқсат беру құжаттарынсыз жинауды жүзеге асыратын болады.

Тұтастай алғанда, заң жобасы өсімдіктер дүниесі саласындағы жалпы мемлекеттік міндеттерді шешуді көздейді және «Өсімдіктер дүниесі туралы» Заңның нормаларын толық іске асыру үшін Орман, жер, кәсіпкерлік, Салық кодекстеріне, сондай-ақ «Рұқсаттар және хабарламалар туралы», «Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы» және «Жайылымдар туралы» заңдарға түзетулер енгізу талап етіледі.