Сонымен қатар аймақтық электр желілері арқылы ТИК-тер жеке энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың бөлшек сауда нарығына және электр энергиясын көтерме тұтынушыларға қол жеткізуін шектейді. ТИК қызметі – станциядан энергиямен жабдықтаушы ұйымға дейін баға белгілеудің, Аверч-Джонсон эффектінің пайда болуымен шығындар жасаудың айқын емес схемасын, мұнда бағамен реттелетін нарық субъектілері өз тиімділігін арттыруға емес, өз пайдасын барынша арттыру үшін инвестицияларды ұлғайтуға ұмтылады.
«Кәсіпкерлікті дамыту бойынша қабылданған заң жобасы шеңберінде электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығын ұлғайту, тұтынушылар топтары арасындағы тарифтердің саралануын кезең-кезеңімен жою, баламалы энергиямен жабдықтаушы ұйымдарға көшкен тұтынушылар санының өсуі және жаңа ЭЖО үшін АЭК қызметтеріне қол жеткізудің сервистік моделін енгізу жөніндегі іс-шаралар іске асырылуда. Қазіргі уақытта электр энергиясының тапшылығы мен жаңа қуаттарды енгізу қажеттілігіне байланысты үкімет барлық электр энергиясын Бірыңғай сатып алушы моделін енгізуде. Нарықтың бұл моделі жаңа қуаттарды енгізу үшін инвестициялар тарту мәселесін тез шешуді қамтамасыз ететін уақытша шешім ретінде қарастырылып отыр. Екінші жағынан, Бірыңғай сатып алушы моделі нарықты монополизациялау тәуекелін тудырады және қазіргі ойыншылардың нарықтық күшін арттырады. Осы тәуекелдерді азайту үшін Энергетика министрлігімен бірлесіп, біз сауда-саттықты өткізу және энергиямен жабдықтаушы ұйымдар арасында электр энергиясын бөлу рәсімін регламенттейміз. Сондай-ақ, Бірыңғай тапсырыс берушінің қызметінде есеп айырысу қаржы орталығы атынан ашықтықты арттыру жөнінде шаралар қабылданатын болады», - деп түйіндеді спикер.
Ол сондай-ақ көмір нарығында, ең алдымен, коммуналдық-тұрмыстық, көмір өндіруші компаниялардың үлестес делдалдары арқылы сату тәжірибесі қалыптасқанын айтты. 2021 жылы заңнамалық акт деңгейінде биржалық сауда-саттық арқылы көмірді сату туралы талап қабылданды. Барлық көлемнің 10%-ы делдалдарсыз тікелей өңірлік операторларға сатылады. Бұл соңғы 2 жылда тұрмыстық көмір тұтынушылары үшін бағаның өсу қарқынын тұрақтандыруға мүмкіндік берді.
