Кәсіпкерлер кейде формальді негіздер бойынша мемлекеттік сатып алуды жосықсыз жеткізушілердің тізіліміне негізсіз енгізіледі. Бұл тізілімге енгізу бизнестің басқа мемлекеттік сатып алуларға қатысуына кедергі келтіреді. ШОБ үшін оның салдары өте ауыр – пайдасын жоғалтады, сот процестері жүреді және т. б.
«Бұл тізімге енгізуде ең көп тараған негіз келісімшарт жасасудан жалтару болды. Бұл барлық істердің шамамен 60%. Бұл ретте портал 6 жұмыс күні ішінде келісімшартқа қол қою мерзімін бұзғаны үшін өнім берушіні тізілімге автоматты түрде енгізеді. Мұндай формальдылық бизнесті дамытуға кедергі болды», - деді спикер.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі өкілінің айтуынша, өткен жылы мұндай шешімдерге жеткізушілер сот тәртібімен жүгінген. Келісімшарт жасасу кезінде кәсіпкердің өзінің кінәсі бола бермейтіні анықталды. Объективті себептер (ауырып қалу) қаралған істердің 46%-ын құрайды. Сондай-ақ, бизнесті жүргізу кедергілеріне немқұрайлық немесе уәкілетті органның жауапты тұлғасының өңірде болмауы, тосын жағдайлар жатады. Осы себепті сот кәсіпкерлердің талаптарының көп бөлігін (76,7%) қанағаттандырған.
«Агенттік Қаржы министрлігіне бұл критерийді тізілімнен алып тастауды ұсынды. Оның орнына, келісімшарт жасасудан жалтарған жағдайда айыппұл санкцияларын қолдануды ұсынамыз», - деді спикер.
Қазір ұсыныс әзірленіп жатқан «Мемлекеттік сатып алу туралы» заң жобасы аясында қарастырылуда және бұл норма алынып тасталады, деп сендірді ол.
Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы ведомство өкілінің айтуынша, қазіргі уақытта «екі күн» ережесін енгізу мәселесі пысықталуда. Оның мәні - бизнестің мүдделерін қорғайтын жаңа заңнаманың күшіне ене бастауының жалпы күнінің қабылдануында. Мұндай стандарттар дамыған елдердің көпшілігінде қолданылады. Мысалы, Ұлыбританияда мұндай күндерге 1 маусым мен 1 қараша жатады.
Саян Ахметжанов бизнесмендердің әрдайым жаңа заңнамаға, оның өзгерістеріне ілесе бермейтінін түсіндірді. Мәселен, 7 жыл ішінде (2016 жылдан бастап) Кәсіпкерлік кодексіне 96 рет өзгеріс енгізілген. 6 жыл ішінде Салық кодексі 50 рет өзгеріске ұшыраған.
«Нәтижесінде кәсіпкерлердің заңнаманың жаңа талаптарын білмей, заңды бұзып, жауапқа тартылу қаупі бар. Егер 2015 жылы 235 мың бизнес субъектісі әкімшілік жауапкершілікке тартылса, 2020 жылы 445 мың адам тартылған», - деді спикер.